KOLOR W GRAFICE
Dariusz Syrkowski
Wernisaż wystawy 23.10.2015 r.
Galeria Grafiki Biblioteki Sztuki
ul. Wiśniowa 10, Zielona Góra
Wystawa czynna do 30.11.2015 r.
Kurator wystawy dr Janina Wallis, starsza kustosz dyplomowana
Kurator wystawy prof. Andrzej Bobrowski

Autor zaprezentował prace z cyklu Kolor w grafice. Wernisażowi towarzyszył wykład pt. „Pięć wieków grafiki polskiej”. Wykład towarzyszył wystawie „Retrospektywa Zakładu Grafiki Instytutu Sztuk Wizualnych Uniwersytetu Zielonogórskiego”, w ramach wystawy towarzyszącej Międzynarodowemu Triennale Grafiki Kraków 2015.

Biogram
Dariusz Syrkowski - malarz i grafik, ur.25.08. 1966, w Nowym Dworze Gdańskim. Dyplom- rocznik 1992 – w PWSSP w Gdańsku na Wydziale Malarstwa i Grafiki, w pracowni prof. Mieczysława Olszewskiego [malarstwo]; aneks w zakresie grafiki warsztatowej w pracowni prof. Wiesława Dembskiego. Zatrudniony od 1993 roku w gdańskiej Akademii Sztuk Pięknych. W 2012 uzyskał tytuł doktora habilitowanego sztuki, aktualnie na Wydziale Grafiki ASP Gdańsk prowadzi pracownię malarstwa i rysunku. Wystawia od 1990 roku w kraju i zagranicą, 29 wystaw indywidualnych, 120 wystaw zbiorowych; laureat kilku prestiżowych nagród głównych i wyróżnień w dziedzinie grafiki, malarstwa i scenografii. Grand Prix w Legnicy 1992 Państwowa Galeria Sztuki „Promocje 92” [w dziedzinie malarstwa]
Stypendysta Fundacji im. Tadeusza Kulisiewicza [1995], stypendysta Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego[ 2004, 2010 ]. Dwukrotny zwycięzca konkursu GTPS na Gdańską Grafikę Roku [1992, 1997].Twórca pomnika Jana Pawła II przy Farze w Starogardzie Gdańskim [2004].Swoje prace graficzne prezentował na:VI Triennale Grafiki Kochi w Japonii w 2005 roku, VIII Biennale Grafiki Grabado Caixanowa Hiszpania w 2005 roku, Międzynarodowym Triennale Grafiki CLJU Rumunia w 2006 roku, XIII Międzynarodowym Triennale Małej Formy Łódź 2007, IMPRINT Triennale Grafiki w Warszawie w 2008 roku, MTG Kraków „Sztuka i Edukacja” Pałac Sztuki Kraków w 2009 roku. Współczesna Grafika Polska- Muzeum Akademii Sztuk Pięknych –Tianjin – Chiny- 2010,Korea- Seul -2011 , Indie -2012, Nagroda Rektora ASP Kraków – 8 Triennale Grafiki Polskiej –Katowice -2012 r. , 12 Konkurs Graficzny im. Józefa Gielniaka – wyróżnienie Jelenia Góra 2013 r., 44 Konkurs Pomorska Grafika Roku 2015- wyróżnienie honorowe –GTPS Gdańsk .

CZERŃ I KOLOR W GRAFICE
Obecność koloru i czerni w grafice to proces wyłaniający się w europejskiej tradycji graficznej od XV w. Do dziś nie doczekaliśmy się pełnej monografii na temat histrii graficznych związków czerni i koloru. Moja rola artysty-grafika zamyka się tylko w obszarze odnoszącym się do aspektu tworzenia, gdzie użycie farby jako środka wyrazu graficznego jest podyktowane procesem twórczym. Obecnie możliwości, które wynikają z biegłości warsztatowej i poligraficznej druku cyfrowego zacierają różnice i problemy techniczne, jednak największym wyzwaniem pozostaje aspekt twórczy i nowatorski, który można odnaleźć w historii sztuki. Współczesne dokonania graficzne możemy oprzeć na przykładach twórczości Picassa, Warhola czy Rauschenberga. Dzisiaj oni jako mistrzowie koloru i czerni, są i pozostaną wzorami, z ich twórczości czerpią inspirację i rodzą się następcy. Grafika to już nie tylko proces technologicznej wirtuozerii, dochodzi do głosu przede wszystkim motyw twórczości, jej istota, obecność i miejsce w rzeczywistości społecznej. Z pewnością jej autonomiczność, duża niezależność i funkcja wynikająca z potrzeby komunikowania się między ludźmi, stawia grafikę warsztatową wśród zjawisk wiecznie żywych. W moim świecie zdarzeń, w doświadczeniu grafika warsztatowego i malarza, problemy graficznych odniesień istnieją obok siebie jako równorzędne układy twórcze w czerni i kolorze. Jedyny problem, to jak najwięcej twórczego niepokoju.

Zagadnienie, jakim chciałbym się zająć w obszarach działań graficznych, to konstrukcja i struktura obleczona materię koloru i czerni, wypływająca z samych podstaw mojej egzystencji oraz z praw rządzących utworem graficznym. Księga magii czerni i koloru uczy nas, iż linie i plamy współistnieją na równych prawach działań optycznych. Czy rozpoczynamy wędrówkę od czerni jako punktu wyjścia, czy odwrotnie: od koloru, oba te światy i obszary będą się uzupełniać. Czerń w swoim bogactwie jest obszarem nie do ogarnięcia, gdyż możliwości jej głębi są nieograniczone w eksploracji. Także pomysłowość użycia koloru w grafice, użycie linii i plamy w swojej modulacji, stwarzają sytuację w pełni otwartą do twórczej pracy. To nie przepis na cud lecz zaledwie początek zmagań. Wymieńmy chociażby dwa wielkie i jakże różne sposoby potraktowania tej lekcji. Japoński grafik Hiroshig’e, który stworzył 100 grafik, przedstawiających widoki Edo w technice drzeworytu barwnego i nasz rodzimy artysta, Jerzy Panek twórca 100 drzeworytów w czerni do „Piekła” Dantego. Zestawienie tych dwóch wielkich asów przestrzeni graficznej pokazuje, że kontrast koloru do czerni buduje wyobraźnia i moce, jaką mają w sobie te dwie duchowe i moralne osobowości.

To zestawienie to nie tylko świat dwóch odmiennych drzeworytników, to również blisko 100-letni czas formułowania pytań i konstruowania odpowiedzi. Pozornie wydaje się, że łatwo jest zbudować świat nowych idei, nowych pytań i wyzwań, które życie i twórczość stawia przed nami za każdym razem indywidualnie i od nowa, poszukiwanie odpowiedzi jednak trwa latami i nie rzadko inspiracja do niej odnajduje się w tradycji i przeszłości. Czas sztuki to oczekiwanie na twórców i ich geniusz i pomimo tego, że zaproponowane przez nich rozwiązanie wydaje się być (i jest) skokiem w nową jakość, to w rzeczywistości jest też wynikiem mozolnego, ewolucyjnego procesu. Na krawędzi pomiędzy ewolucją i rewolucją balansuje wartość nieprzemijalności. I ona właśnie jest probierzem sztuki.

W mojej twórczości działanie w czerni bez koloru, a zarazem użycie koloru bez użycia czerni ma na celu akcentowanie, nadawanie siły i mocy wypowiedzi, która przez to odnajduje swój dynamiczny sens. Jest swoistym zamknięciem twórczego aktu graficznego. Paradoksalnie, mam wrażenie, że im mniej jest doktryn i podsumowań na polu sztuki, tym staje się ona bogatsza i otwarta na świat materii i konstrukcji.

Kolor jako pojedyncze zjawisko w grafice jest obecny na różnych płaszczyznach technologicznych i inaczej ukazuje swoją specyfikę w litografii, technikach metalowych, linorycie, sitodruku, drukach wypukłych i drukach wklęsłych. Wszelkie eksperymenty i poszukiwania, bez których grafika nie może istnieć i oddychać, rozwijają się w rozległe spektrum od prostych działań graficznych do zaskakujących pomysłów.

Grafika XXI podąża drogą eksperymentów druku cyfrowego, tradycyjnym podejściu do matrycy graficznej, jak również mieszania, łączenia i połączeń technik i technologii, nowych materii, to wchodzenie w nowe przestrzenie wielkich formatów, gdzie kolor cały czas ściera się z materią czerni i bieli. Jednak należy pamiętać, że zawsze znajdzie się ekipa himalaistów, która dotrze zimową porą na K2. Tak samo toczyć się będzie ten wielowiekowy w swojej istocie spór o sztukę, o jej formy i wieloraki przekaz nieobejmujący całości, pełen patosu, unicestwienia samego siebie. Hybrydy pełne krwistej nienawiści, uśpione czekają na swój dzień, próbując odszukać w labiryncie drogę, by móc dotrzeć do miejsca, gdzie spoczywa Minotaur.

Trzeba mieć nie lada zmysł i wyobraźnię, by dotrzeć tam, nie używając światła. A i tam okazuje się, że to nie jest kres cierpień i wyrzeczeń. Sztuka to zajęcie od pokoleń artystów, które nie jest niczym innym jak odzwierciedleniem odzierania byka ze skóry niczym, z obrazu Rembrandta, byka, który przed chwilą pozował na arenie do jednej z grafik F. Goyi.
Dr hab. Dariusz Syrkowski