Badaniami różnych aspektów książek, dokumentów i innych publikacji zajmowano się od bardzo dawna, jednak dopiero w XX w. pojawiła się potrzeba powstania odrębnej nauki, analizującej i mierzącej komunikację piśmienniczą, opartej na jasnych metodach. Pojęcie bibliometrii zostało użyte po raz pierwszy w 1934 r. przez Paula Otleta, a uzupełnione i uściślone 1969 r. przez Alana Pritcharda oddaje współczesny sens terminu.

Kojarzona słusznie z analizą publikacji naukowych (naukometrią), bibliometria jest zbiorem metod ilościowych (statystycznych i matematycznych) stosowanych do analizy piśmiennictwa naukowego.Służy ona do porównania, rankingowania oraz oceny wpływu:

• dorobku pojedynczych autorów,
• poszczególnych publikacji,
• czasopism,
• instytucji naukowych,
• umożliwia też śledzenie rozwoju nauki w wymiarze krajowym, jak i globalnym.

W celu określenia potencjału naukowego w analizie bibliometrycznej bazuje się na różnych współczynnikach o charakterze liczbowym: punktacji (wg wytycznych Ministerstwa Nauki i Edukacji) i wskaźnikach (np. indeks Hirscha, Impact Factor, czy liczba cytowań), a do jej sporządzenia wykorzystywane są specyficzne narzędzia (np. InCites, czy SciVal) i bazy danych (jak Web of Science, Scopus, czy Google Scholar). Ewaluacja potencjału naukowego to nie tylko ocena ilościowa, ale także jakościowa, dlatego oparta na punktacji publikacji i analizie cytowań, analiza bibliometryczna wymaga niekiedy dodatkowych obliczeń, zastosowania łącznie wielu różnych wskaźników, wzięcia pod uwagę specyfiki dziedzinowej, czy eksperckiej interpretacji.

---------------------------------------------------------

1. Rousseau, R. Forgotten founder of bibliometrics. Nature 510, 218 (2014). 
2. Pritchard, Alan. (1969). Statistical Bibliography or Bibliometrics?. Journal of Documentation. 25. 348-349.